این بنا را برای شما ساخته ایم ...

مد و مدگرایی پدیده‌ای است که کمابیش در میان همه اقشار جامعه وجود دارد، اما دراین میان، جوانان و نوجوانان بیش از دیگران به مد اهمیت داده و مدگرا هستند.

مقدمه:  

امروزه جوانان با گسترش وسایل ارتباط جمعی و فناوری‌های جدید رایانه‌ای، ارتباطات گسترده‌ای با جوامع و فرهنگ‌های گوناگون یافته‌اند و موقعیت آنها در شناخت و فهم ارزش‌ها، باورها و انتخاب هنجارهای مطلوب، پیچیده تر و مشکل تر شده است و چه بسا زمینه‌های موجود، باعث شده تا جوانان و نوجوانان به رفتارها و هنجارهای متضاد با ارزش­ های جامعه‏ خویش رو آورند.

اهمیت مد و مدگرایی در جوامع امروزی تا جائیست که نه تنها خانم ­ها به زیبایی ظاهر و آراستگی خود اهمیت می­ دهند بلکه آقایان نیز به این نتیجه رسیده­ اند که پیروی از مد روز می ­تواند نقش بسیار مهمی را در زندگی فردی، اجتماعی و حتی شغلی آنها ایفا کند.

البته هنوزهم عده معدودی مخالف این روند هستند. آنها براین باورند که تنها سیرت و باطن افراد مهم است نه ظاهر آنها. اما همه ما می­ دانیم که مردم به افرادی که خوش لباس هستند با یک دید بهتر نگاه می­ کنند.

با این وجود ما خود منکر اهمیت شخصیت و هویت افراد نیستیم اما قبول کنید که هیچ ­کس در برخورد اول و با اولین نگاه نمی ­تواند پی به خصوصیات اخلاقی شما ببرد و برای مثال بگوید: « آه، خدای من شما واقعا آدم شوخ طبعی هستید.» پس اولین ویژگی که در یک برخورد بیش از سایر مسائل توجه دیگران را به خود جلب می ­کند وضعیت ظاهری شماست.

تعریف مد و مدگرایی

«مد»ها الگوهای فرهنگی ­ای هستند که توسط بخشی از جامعه، پذیرفته می شوند و دارای یک دوره  زمانی نسبتا ًکوتاه ­اند سپس فراموش می­ شوند. بنابراین «مدگرایی» آن است که فرد، سبک لباس پوشیدن و طرز زندگی و رفتار خود را طبق آخرین الگوها تنظیم کند و به محض آن که الگوی جدیدی در جامعه رواج یافت، از آن یکی پیروی نماید.

گستره‏ مد

گستره‏ مد به اندازه‏ گستره‏ زندگی انسان است و تمامی شئونات آن را در بر می گیرد. تغییرات مدگونه، در: علوم و فنون نظریه ­ها، گرایش به جنبه ­های مختلف علمی، الگوهای تربیتی، سبک منش و رفتار، پوشش، آرایش، محیط آرایی و … قابل تسرّی است.

پوشاک و آرایش، شاخص کالای مد شونده

با وجود آن که مد و مدگرایی کل گستره‏ زندگی اجتماعی را در بر­می ­گیرد، پوشاک و سبک و شیوه‏ آرایش، شاخص ­ترین کالای مد شونده محسوب می­ شود.

عوامل و زمینه­ های مدگرایی

در یک نگاه کلّی و جامع نگر، مدگرایی را می­توان ناشی از عوامل و زیر ساخت­های تاریخی، اقتصادی، اجتماعی، و فرهنگی و روان­شناختی دانست.

ریشه­های تاریخی مدگرایی به سال­های بسیار دور بر­می­گردد. با نگاهی به تاریخ ایران، در عصر سلطنت فتحعلی شاه و ناصرالدین شاه که پای ایرانیان به فرنگ باز شد، تا عصر رضا شاه که دوره‏ حسّاسی را در تاریخ ایران رقم زد، فصل متفاوتی در مدگرایی ایرانیان گشوده شد.

از آن زمان که رضا شاه با سلطه‏ سیاسی بر کشور، نحوه و شکل لباس پوشیدن مردم ایران را تغییر داد، تاکنون، مدهای مختلف در ایران (و بخصوص در بین قشر جوان)، رایج گردیده است.

مدگرایی و غرب گرایی

گرچه مدگرایی و غرب گرایی دو مفهوم جدا از هم و دارای تعاریف متمایز از یکدیگرند، اما سیر تحولات تاریخی- اجتماعی در ایران به گونه ­ای سرنوشت این دو مفهوم را با هم گره زده است که هرگاه سخن از مدگرایی به میان می­ آید، مفهوم غرب گرایی نیز به ذهن، تبادر می­ کند، زیرا پس از رشد تکنولوژی در اروپا، سنّت ­ها مورد انتقاد قرار گرفت و جامعه به تدریج، اندیشه ­ها، طرز زندگی و نوع لباس را تغییر داد.

همین طور در ایران و کشورهایی نظیر آن، رشد صنعت در رأس شعارها قرار گرفت و خیلی زودتر از آن، نوع تفکر، طرز زندگی و آداب لباس پوشیدن، دستخوش تغییر شد.

میل به اروپایی شدن در جامعه ایرانی باعث شد که به جای بازسازی و نوسازی چارچوب اقتصادی-اجتماعی جامعه‏ خود، به نماها و نمادها و ظواهر صنعتی شدن توجه کنند که مهم­ ترین نمای اروپایی شدن، پوشیدن لباس ­های اروپایی و ترویج مدهای غربی به شمار می­ رفت.

ایرانیان بر این باور شدند که باید خود و فرهنگشان را اروپایی کنند، تا بدین ترتیب از ضعف و عقب ماندگی رهایی یافته، در ردیف کشورهای پیشرفته قرار گیرند.

بنابراین «مدگرایی» و «غرب گرایی» در ایران، در یک بستر فکری و دوشادوش هم رشد کرده ­اند. در حال حاضر نیز بیشترین مدهایی که در جامعه و بخصوص در بین جوانان رایج می­ شود، برگرفته از الگوهای غربی با همان انگیزه است.

مد و مدگرایی را می­ توان از جهتی مولود مدرنیسم دانست؛ زیرا مدرنیسم، نگاه نو به عالم و آدم است؛ نگاه و شناختی که برخاسته از زیستن در «اکنون» و گسستن از «گذشته» است و صریحاً با مفهوم سنّت (tradition) در تقابل می ­افتد.

 «مدرنیته» که شکل عینیت یافته فرهنگ مدرن است همراه و همزاد با گذر از گذشته به حال، نوآوری، تجدّد و سلیقه و مد است.

از این رو مدرنیته همواره خود را در ستیز و چالش با کهنگی، رکود، قدمت و سنّت و پیروی از هنجارهای پایدار قرار می ­دهد و کشش و تمایل آن به سوی تجدّد و نوآوری در فرهنگ و ارزش ­های اجتماعی است.

 بنابراین، مدگرایی و نوآوری در تفکر و رفتار (به معنای رایج آن) به عنوان نماد و اندیشه‏ مدرنیسم قلمداد می­ شود و از آن­جا که جوامع غربی موطن و مظهر مدرنیته و مدرنیسم بوده ­اند، فرایند مدرنیزاسیون (مدرن سازی) و اشاعه‏ طرح ­ها و مدهای نو، در واقع با غربی­ سازی و غرب گرایی کاملاً هم افق و بلکه معادل خواهد بود، و این، خود می ­تواند از زاویه‏ دیگر، رابطه‏ مدگرایی و غرب گرایی را نشان دهد.

نقش تولید کنندگان در اشاعه‏ مد

شرکت ­های تولیدی از طرق روان سنجی و شناخت روحیات افراد جامعه و با توجه به همین روحیه‏ نوگرایی و میل به امروزی شدن در جوانان، هر روز، یک فرم شلوار، پیراهن، کفش، کلاه، عینک، آباژور، کاغذ دیواری، گوشی تلفن و… را عرضه می ­کنند و اندک تغییری از جانب آنها، یک مد جدید می­ شود و حتّی گاهی برای آن که کالای تولیدی شان زودتر در جامعه مد شود، از یک فرد مشهور (مثل یک هنرمند سینما یا ورزشکار)، با اعطای مبلغ زیادی پول، می­ خواهند که برای یک بار هم که شده، از آن کالای جدید استفاده کرده و در فیلم یا صحنه‏ تلویزیون، ظاهر شود.

یکی از دلایل عمده­ ای که تولید کنندگان و طرّاحان خارجی توانسته ­اند در سطح جهانی برای خود، جایی باز کرده و مد آفرینی داشته باشند، آشنایی آنها با مبانی روان شناختی «تأثیرگذاری» و به کارگیری روش­ ها و اصول فنّی مناسب در کار است، در حالی که تولید کنندگان داخلی و محدود، معمولاً به الگوبرداری و تقلید از آنها می­ پردازند و به نحوی مدهای غربی را در جامعه ترویج می کنند.

رسانه ­ها و ترویج مد

شبکه ­های تلویزیونی، مطبوعات و پایگاه ­های فعّال اینترنتی، انواع مدهای جدید را تبلیغ می­ کنند و از این طریق، زمینه را برای گرایش خانواده ­ها و بخصوص جوانان به سوی مدهای نو مهیا می­ سازند.

در جهان امروزی برای اینکه همیشه یک گام از سایرین جلوتر باشید می­ بایست به وضع ظاهری خود بیش از پیش اهمیت بدهید و در این راه کلیه حواس خود را به کار گیرید. این امر ممکن است در نگاه اول برای شما (به ویژه آقایان) کمی هولناک جلوه کند، اما بهتر است ترس را کنار بگذارید.

  طبق توصیه کارشناسان عمل کنید

تعداد بسیار زیادی از آقایان طرز پوشش کاملا تحمیلی دارند، به این معنا که لباس­ هایی را بر تن می­ کنند که در ابتدا مادرانشان برای آنها انتخاب می ­کردند سپس نامزدها و در آخر هم همسرانشان.

 از سوی دیگر مردان به ظاهر مقتدری هم وجود دارند که ترجیح می ­دهند هیچ سبک خاصی در پوشش خود نداشته باشند تنها به این دلیل که نمی ­خواهند از یک شیوه تحمیلی در لباس پوشیدن پیروی کنند.

اگر تاکنون امکان استفاده از یک سبک دلخواه در طرز لباس پوشیدن خود را نداشته ­اید بهتر است از امروز نصایح کارشناسان را در زندگی خود به کار گیرید. به جای اینکه سرمقاله­ های ورزشی را بخوانید یا به دنبال عکس کودک هفته در مجله خانواده باشید بهتر است به سراغ یکی از مجله ­هایی که مربوط به آقایان است بروید و اگر به اینترنت دسترسی دارید به بخش مد و مسائل زندگی سایت مردمان مراجعه کنید.

با خواندن چند مقاله متوجه نکاتی می_­شوید که همیشه باید رعایت شوند.

مثلا: هیچ گاه جوراب­ های روشن را با کفش ­های تیره نپوشید، سعی کنید همیشه کفش خود را با کمربندتان جور کنید، و از پوشیدن لباس ­های خیلی تنگ به شدت پرهیز کنید. هنگامی که در حال ورق زدن مجله ­ها هستید به تبلیغاتی که همیشه به سادگی از آنها می­ گذشتید توجه کنید. بهترین ایده در پیدا کردن الگوهای مناسب پوششی در همین تبلیغات نهفته است.

چگونه الگوها را انتخاب کنیم؟

مد تنها سبک پوشش شما نیست بلکه شما باید به روز باشید و اطلاع کاملی از اینکه در حال حاضر چه نوع پوششی دارای امتیاز بیشتری است داشته باشید.

باید بدانید چه نوع لباسی جدید است و کدام یک قدیمی؛ چه نوع لباسی جاذبه شما را بیشتر کرده و باعث می­ شود در نظر خانم­ ها تیپ مردانه­ تری داشته باشید. تمام کلیشه­ ها را فراموش کنید و فقط سعی کنید که در نظر دیگران زیبا به نظر برسید.

حال آقایان به ویژه آن­ هایی که بیشتر وقت خود را صرف کسب و کار می ­کنند چگونه می­ توانند خود را با الگوهایی که با سرعت نور در حال تغییر و تحول هستند وفق دهند؟ پاسخ این سوال نیز چندان دور از دسترس نیست.

برای شروع می­ توانید طرز پوشش هنرمندان مختلف از جمله خوانندگان و هنرپیشه­ های معروف سینما و تلویزیون را در راس کار خود قرار دهید.

بر روی لباس پوشیدن آنها دقیق شوید و ببینید در همایش ­های رسمی از جمله جشنواره ­های فیلم و موسیقی چه لباس­هایی بر تن می­ کنند. تمام مجلات مربوط به مد را ورق بزنید، فیلم ­های روز بازار را نگاه کنید، همیشه ویترین مغازه ­ها را زیر نظر داشته باشید، آنگاه می­ توانید در طرز پوشش با هنرپیشه­ های بزرگ رقابت کنید

یک سری از لباس­ ها هستند که به شما توصیه می ­کنیم هیچ­ گاه آنها را دور نریزید:

تیشرت­ها و پیراهن­ های طرح­دار، پیراهن با دکمه سرآستین و جلیقه­ های موتور­سواری. ما این امید را به شما می­ دهیم که روزی لباس ­های مورد علاقه جارختی شما باز خواهند گشت و تا زمانی ­که مد هستند شما می­ توانید از پوشیدن آنها لذت ببرید.

تناسب اندام خود را حفظ کنید

روی مد بودن تنها ارتباط با نوع پوشش شما ندارد بلکه درصد بسیار زیادی از آن را تناسب اعضای مختلف بدن تشکیل می­ دهد. برای امتحان، لباس­ های هم شکل را بر تن دو فرد مختلف می­ کنیم. اولی شخصی دارای تناسب اندام است و دیگری یک فرد پرخور دارای شکم برجسته، شانه ­های منحنی و قفسه سینه فرو رفته است.

بدون توجه به نوع لباس اولین نفر زیباتر به نظر می­ رسد. حفظ تناسب اندام آنقدرها هم که فکر می ­کنید کار مشکلی نیست فقط کافی است پرخوری نکنید و در طول هفته حداقل سه بار به مدت یک ساعت و نیم به باشگاه ورزشی بروید.

این امر نه تنها باعث می­ شود تا شما از سلامت کامل برخوردار شوید بلکه سبب می­ گردد خود واقعی­تان باشید تا احساس بهتری نسبت به بدن خود داشته باشید؛ در نتیجه اعتماد بنفس شما افزایش پیدا خواهد کرد.

با داشتن اعتماد به نفس، نگرشتان به زندگی دگرگون خواهد شد و سعی می ­کنید همیشه زیبا به نظر برسید. به خاطر داشته باشید که قسمت وسیعی از مد از نگرش شما نسبت به زندگی نشات می­ گیرد.

خود واقعی ­تان باشید

مهم ­ترین اصل در این مبحث، حفظ شخصیت واقعی فرد است. اگر لباسی بر تن یک مدل زیبا به نظر برسد الزاما به این معنا نیست که بر تن شما نیز همان اثر را خواهد داشت. اگر در آن احساس راحتی نمی­ کنید و از پوشیدن آن احساس خوبی به شما دست نمی­ دهد، هیچ اجباری نیست، با کمال آرامش آنها را از تن دربیاورید.

آنقدر سبک ­های مختلف وجود دارد که شما به راحتی می توانید مدل دلخواه خود را از میان آنها انتخاب کنید. حتی اگر هیچ یک از آن مدل­ ها با احساسات شما هماهنگی نداشت هیچ جای نگرانی نیست، لباسی را بپوشید که در آن احساس راحتی می­ کنید و برازنده شماست زیرا هیچ اجباری در کار نیست.

یک روز مانتوهای بلند و روز دیگر مانتوهای کوتاه، یک روز آرایش موی سر به سبک آلمانی و روز دیگر موهای بلند واصلاح نشده، زمانی شلوارهای با پاچه‏ گشاد که روی زمین کشیده می­ شود، و زمانی دیگر، شلوارهای تنگ و کوتاه، مد می­ شوند.

اگر از این همه افرادی که عادت کرده ­اند رفتار و نوع و سبک لباسشان را طبق آخرین مدهای رایج تنظیم کنند، بپرسید که به چه علت این کار را کرده ­اند، یا مثلاً این آرم و کلمه‏ روی لباس آنها چه کارکردی دارد، به سختی بتوان پاسخ متقاعد کننده ­ای شنید، جز آن که: «خب، قشنگه!»، «برای این که مده!»، «همه می کنند»!

این پاسخ ها گرچه سطحی به نظر می رسند، اما در یک تحلیل روان شناختی نشان دهنده‏ نوعی از «تعلّق گروهی»، «نوجویی»، «تنوّع طلبی» و گرایش جوانان به «امروزی شدن» است و کاملاً یک پدیده‏ طبیعی و نابهنجار در جهت ارضای این نیازها محسوب می­ شود؛ اما از آن جا که همواره کالای مد شده، شیوه­های رفتاری، هنجاری و ارزش ­های خاصی در بین جوانان و نوجوانان رونق و شیوع می ­یابد و مد، عاملی می­ شود برای انتقال هنجار و ارزشی از جامعه ­ای به جامعه ای دیگر، بررسی زمینه­ ها و پیامدهای مدگرایی، یکی از موضوعات مهم در جامعه‏ ما محسوب می ­شود که این نوشتار، نگاهی است گذرا به همین موضوع.

نتیجه گیری:

آخرین نکته پیرامون بحث این است که شما باید به لباس­ های خود عشق بورزید و انتخاب لباس برای شما یک سرگرمی باشد نه یک کار طاقت­ فرسا و مشکل، از انجام آن لذت ببرید زیرا زیبایی تحمیلی نیست، یک فرآیند کاملا طبیعی است که باید خود را با آن بیامیزید و جزیی از آن شوید تا در در نظر همگان زیبا جلوه کنید.

منابع:

http://www.sarayemozhan.com/articles

http://www.honaronline.ir/